Τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει παγκοσμίως η θεοποίηση της «αγοράς». Όχι βέβαια της αρχαίας ελληνικής, αλλά της σύγχρονης αμερικανικής! «Ό,τι πει η αγορά» είναι σήμερα το πιο αυτονόητο δόγμα.
Ποια «αγορά» όμως;
«Η ελεύθερη αγορά, μας λένε, έχει τους δικούς της κανόνες αυτορρύθμισης. Η ισορροπία καθορίζεται από την προσφορά και τη ζήτηση. Κανείς δεν πρέπει να παρεμβαίνει.»
Τι γίνεται όμως όταν η προσφορά ελέγχεται από καρτέλ και η ζήτηση τροφοδοτείται από μαύρο χρήμα; Αυτό δε μας το λέει κανείς!
Οι πρωτομάστορες μάλιστα αυτής της κατάστασης έχουν βαφτίσει «ελεύθερη» αυτήν την αγορά. Άλλο όμως ελευθερία κι άλλο ελευθεριότητα! Πίσω από τη λεγόμενη «ελευθερία» της αγοράς κρύβονται όσοι θέλουν ασυδοσία της αγοράς!
Όταν κανείς δεν επιβάλλει κανόνες διαφάνειας και ελέγχου, επικρατούν ολιγοπώλια. Οι πολίτες είναι απροστάτευτοι απέναντι στις παντοδύναμες εταιρίες. Ένας τεχνητός «ανταγωνισμός» τους εγκλωβίζει. Με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να πωλούν όλο και φθηνότερα κι οι καταναλωτές να αγοράζουν όλο και ακριβότερα!
Όταν επίσης δεν υπάρχει φορολογική δικαιοσύνη, οι έχοντες μαύρο χρήμα ρίχνουν νερό στον μύλο της ακρίβειας. Γιατί οι πωλητές διαπιστώνουν ότι υπάρχει αγοραστικό κοινό που μπορεί να αγοράσει τα προϊόντα τους ακριβότερα. Κι έτσι με μικρότερη παραγωγή, έχουν μεγαλύτερο κέρδος!
Σε ιδανικές συνθήκες, η αγορά μπορεί, πράγματι, να «ισορροπήσει». Απαιτείται όμως να υπάρχει ισοτιμία εισοδημάτων. Να έχει δηλαδή ο καθένας το εισόδημα για το οποίο εργάζεται. Και να φορολογείται γι’ αυτό. Να μην κινείται η αγορά κυρίως με χρήματα που είναι απλό νούμερο κι όχι ανταμοιβή κόπου.
Η διαφάνεια, ο έλεγχος κι η εποπτεία είναι σήμερα ο μόνος δρόμος. Όλα τα υπόλοιπα είναι μερεμέτια για να καλλωπιστεί το προσωπείο ενός αδιέξοδου συστήματος!
Αν δεν μπουν σήμερα περιορισμοί στις μεταβλητές του συστήματος, η αντικειμενική συνάρτηση της αγοράς θα ξεχειλώνει διαρκώς και ποτέ δε θα βρει σημείο ισορροπίας.
Αυτές τις μέρες γίνεται στο CERN ένα τεράστιο πείραμα. Εκατοντάδες επιστήμονες απ’ όλον τον κόσμο ψάχνουν τη μαύρη τρύπα μετά το big bang.
Την ίδια στιγμή, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη είναι πειραματόζωα σ' ένα άλλο πείραμα: αναρωτιούνται ποια μαύρη τρύπα τους περιμένει μετά το big bang των παγκόσμιων αγορών!
Το ερώτημα συνεπώς σήμερα δεν είναι ποιος καπιταλιστής μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα την κρίση του καπιταλισμού.
Το ερώτημα είναι μήπως ήρθε η ώρα να επιλέξουμε έναν άλλον δρόμο. Μήπως ήρθε η ώρα να μπει φρένο στην ασυδοσία της μαύρης ολιγοπωλιακής αγοράς. Μήπως ήρθε η ώρα να επενδύσουμε στον άνθρωπο κι όχι στα ομόλογα.
Ποια «αγορά» όμως;
«Η ελεύθερη αγορά, μας λένε, έχει τους δικούς της κανόνες αυτορρύθμισης. Η ισορροπία καθορίζεται από την προσφορά και τη ζήτηση. Κανείς δεν πρέπει να παρεμβαίνει.»
Τι γίνεται όμως όταν η προσφορά ελέγχεται από καρτέλ και η ζήτηση τροφοδοτείται από μαύρο χρήμα; Αυτό δε μας το λέει κανείς!
Οι πρωτομάστορες μάλιστα αυτής της κατάστασης έχουν βαφτίσει «ελεύθερη» αυτήν την αγορά. Άλλο όμως ελευθερία κι άλλο ελευθεριότητα! Πίσω από τη λεγόμενη «ελευθερία» της αγοράς κρύβονται όσοι θέλουν ασυδοσία της αγοράς!
Όταν κανείς δεν επιβάλλει κανόνες διαφάνειας και ελέγχου, επικρατούν ολιγοπώλια. Οι πολίτες είναι απροστάτευτοι απέναντι στις παντοδύναμες εταιρίες. Ένας τεχνητός «ανταγωνισμός» τους εγκλωβίζει. Με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να πωλούν όλο και φθηνότερα κι οι καταναλωτές να αγοράζουν όλο και ακριβότερα!
Όταν επίσης δεν υπάρχει φορολογική δικαιοσύνη, οι έχοντες μαύρο χρήμα ρίχνουν νερό στον μύλο της ακρίβειας. Γιατί οι πωλητές διαπιστώνουν ότι υπάρχει αγοραστικό κοινό που μπορεί να αγοράσει τα προϊόντα τους ακριβότερα. Κι έτσι με μικρότερη παραγωγή, έχουν μεγαλύτερο κέρδος!
Σε ιδανικές συνθήκες, η αγορά μπορεί, πράγματι, να «ισορροπήσει». Απαιτείται όμως να υπάρχει ισοτιμία εισοδημάτων. Να έχει δηλαδή ο καθένας το εισόδημα για το οποίο εργάζεται. Και να φορολογείται γι’ αυτό. Να μην κινείται η αγορά κυρίως με χρήματα που είναι απλό νούμερο κι όχι ανταμοιβή κόπου.
Η διαφάνεια, ο έλεγχος κι η εποπτεία είναι σήμερα ο μόνος δρόμος. Όλα τα υπόλοιπα είναι μερεμέτια για να καλλωπιστεί το προσωπείο ενός αδιέξοδου συστήματος!
Αν δεν μπουν σήμερα περιορισμοί στις μεταβλητές του συστήματος, η αντικειμενική συνάρτηση της αγοράς θα ξεχειλώνει διαρκώς και ποτέ δε θα βρει σημείο ισορροπίας.
Αυτές τις μέρες γίνεται στο CERN ένα τεράστιο πείραμα. Εκατοντάδες επιστήμονες απ’ όλον τον κόσμο ψάχνουν τη μαύρη τρύπα μετά το big bang.
Την ίδια στιγμή, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη είναι πειραματόζωα σ' ένα άλλο πείραμα: αναρωτιούνται ποια μαύρη τρύπα τους περιμένει μετά το big bang των παγκόσμιων αγορών!
Το ερώτημα συνεπώς σήμερα δεν είναι ποιος καπιταλιστής μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα την κρίση του καπιταλισμού.
Το ερώτημα είναι μήπως ήρθε η ώρα να επιλέξουμε έναν άλλον δρόμο. Μήπως ήρθε η ώρα να μπει φρένο στην ασυδοσία της μαύρης ολιγοπωλιακής αγοράς. Μήπως ήρθε η ώρα να επενδύσουμε στον άνθρωπο κι όχι στα ομόλογα.
(Το σκίτσο είναι του Κ.Μητρόπουλου από ΤΑ ΝΕΑ-26/5/08)
Αναρτήσεις
.jpg)
19 σχόλια:
Καλησπέρα Ιkor. Καλά τα λες, συνοπτικά και περιεκτικά.
ikor, η τελευταία παράγραφος του κειμένου σου δείχνει την κατεύθυνση για μια άλλη κοινωνια δικαιοσύνης, αξιοπρέπειας και αλληλεγγύης.
Καλή η ανάλυσή σου.
καληνυχτώ.
Τα όρια της ελευθερίας και της ασυδοσίας είναι πολύ συγκεχημένα και στην λειτουργία της αγοράς αλλά κυρίως και στη λειτουργία της δημοκρατίας. Η οριοθέτηση αυτή μπορεί να γίνει μόνο από συνειδητοποιημένους πολίτες και από δίκαια εποπτεύον κράτος. Οχι απο κράτος επιχειρηματία και όχι από κράτος μπαμπούλα.
Το μεγάλο θέμα είναι να μπορέσουν αυτοί που εκπροσωπούν αυτό το κράτος και που είναι η εκάστοτε πολιτική εξουσία να αποκτήσει αξιοπιστία και σεβασμό ώστε ο πολίτης να συνεργαστεί για να οριοθετήσουν μαζί τα μέτρα προστασίας του.
Αυτό σήμερα, με τα πρόσωπα που ηγούνται και με την συμπεριφορά τους προς τον πολίτη (γράφε κοροϊδία)δυστυχώς δεν έχει πιθανότητες επιτυχίας.
cynical, σ' ευχαριστώ. Πριν δούμε τι πρέπει να κάνουμε, πρέπει να ξέρουμε τι έχουμε να αντιμετωπίσουμε!
doraF, σ' ευχαριστώ. Η δικαιοσύνη, η αξιοπρέπεια κι η αλληλεγγύη πρέπει ν' αποκτήσουν περιεχόμενο.
Αλλιώς θα στηρίζουμε ένα σύστημα σαθρό που θέλει εξαρτημένους πολίτες για να διαιωνίζεται...
greconik, συμφωνώ πολύ με όλα όσα λες στο σχόλιό σου!
Ο ρόλος του κράτους είναι πράγματι να ορίζει το λεπτό σύνορο μεταξύ "ελευθερίας" και "ασυδοσίας".
Ποιος άλλος μπορεί να το κάνει;
Η λεγόμενη "αυτορρύθμιση της αγοράς" είναι μια μάσκα που κρύβει καρτέλ και μαύρο χρήμα!
Για να αντεπεξέλθει βέβαια το κράτος πρέπει να εποπτεύει, χωρίς να βάζει εμπόδια. Να ελέγχει, χωρίς να οδηγεί σε παράλυση. Να εγγυάται τη διαφάνεια, ώστε να εξασφαλίσει φορολογική δικαιοσύνη.
Όσο υπάρχουν φοροδιαφυγή και ανεξέλεγκτα ολιγοπώλια, δεν αρκούν οι συνειδητοποιημένοι πολίτες.
ikor .Μας κοροιδεύουν . Για αυτούς τα κέρδη είναι ιδιωτικά και τα χρέη δημόσια...
Πικρή αλήθεια αυτή barel.
Αναρωτιέμαι:
Αν με τις συνενώσεις Ασφαλιστικών Ταμείων, είχαμε καλύτερη μηχανοργάνωση και εξοικονόμηση πόρων λόγω οικονομίας κλίμακος.
Αν μετά την πώληση της Ολυμπιακής, θα μας επιστρέφουν κάθε μέρα 1 εκ. ευρώ που (λένε ότι) πληρώνουν οι πολίτες για τη χρεωμένη Ολυμπιακή.
Αν θυμάται κανείς πάνω από 1 βδομάδα τι ακούει για να πειστεί ότι αυτές οι επιλογές ήταν μονόδρομος.
Στέκομαι στην τελευταία φράση σου
"Μήπως ήρθε η ώρα να επενδύσουμε στον άνθρωπο κι όχι στα ομόλογα?"
Την θεωρώ πολύ σημαντική και είμαι βέβαιη πως ΝΑΙ στον άνθρωπο θα πρέπει να επενδύσουμε, αυτόν που έχουμε ξεχάσει εδώ και πολύ καιρό.
Την καλημέρα μου
Είδες ikor το καπιταλιστικό σύστημα έφθασε στο ναδίρ των δυνατοτήτων του με ιμπεριαλιστική πολλές φορές μορφή και τώρα καταρέει. Μαζί του θα καταρεύσουν και οι εκπροσωποί του ,οι νεοφιλελεύθεροι Xάρι Πότερ.
@ dyosmaraki
Το να επενδύσουμε στον άνθρωπο δεν είναι ένα απλό σύνθημα. Αν υπάρχει η πολιτική βούληση, μπορεί να αποκτήσει πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο!
Καλησπέρα!
@ barel:
Δεν είμαι το ίδιο αισιόδοξος... Γιατί βλέπω κινήσεις-μερεμέτια κι όχι δράσεις ανατροπής!
Το πρόβλημα είναι δομικό, όχι συγκυριακό. Αν δεν μπουν ΤΩΡΑ κανόνες στο παιχνίδι, τα πράγματα θα γίνουν πολύ χειρότερα.
Κι οι Χάρι Πότερ θα γίνουν Spidermen!!! Θ' απλώσουν δηλαδή ιστό αράχνης παντού!
Ikor φίλε μου,
όλα αυτά τα πολύ ωραία και σωστά που αναφέρεις (και ο Greconik) ως προϋποθέσεις για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, για μιά υγιή αγορά, απλώς την κάνουν ...μή-αγορά.
{Και κάποτε έτσι θα γίνει: Κοινωνία των μη ανταγωνιστικών ανταλλαγών με τον άνθρωπο ως μοναδική αξία αναφοράς}.
Το "ισχυρότερο" επιχείρημα άλλωστε των νεοφιλελεύθερων {ότι ο ανταγωνισμός ρίχνει τις τιμές} έχει αποδειχτεί ...φλούδα αρκετά χρόνια τώρα, ακόμα και στους ΜΗ ...παροικούντες την Ιερουσαλήμ: Έχει φανεί πλέον ότι ο ανταγωνισμός γίνεται στις ΜΙΖΕΣ {γιατί δεν μιλάμε βέβαια για αντικρυστά μανάβικα...}.
Όποιος δώσει μεγαλύτερες μίζες παίρνει τις παραγγελίες.
Σε όποια ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ τιμή του γουστάρει.
Και δεν αναφέρομαι μόνο σε κρατικές προμήθειες αλλά και σ' άλλες πιό "υπόγειες" και ιδιωτικές, όπως π.χ. τα φάρμακα.
Κάτι ταξειδάκια, κάτι συνέδρια, κάτι κατευθείαν χρηματικά ωφέλη και δώστου συνταγογράφηση ο γιατρός...
Μπορεί {και συνήθως έτσι είναι} το φάρμακο να είναι ΑΡΙΣΤΟ!!!
Η τιμή του είναι αφύσικα μεγάλη!!!
Γιατί σ' αυτή έχει ενσωματωθεί ΚΑΙ το κόστος για ...promotion...
Oι ασθενείς κι όχι οι φαρμακοεταιρείες πληρώνουν τα ιατρικά συνέδρια... και όχι μόνον...
Βλέπετε κάποιου άλλου είδους ανταγωνισμό;;;;
Ά! ναί!... Υπάρχει κι ο ανταγωνισμός των τραπεζών... Στο ποιά θα φενακίσει καλλίτερα τους πελάτες με τα «ψιλά» γράμματα και άλλα κόλπα...
Καλό ΣαΚυ.
αγάπη - αφοπλισμός - ειρήνη
Ναπολέων
Τα λες καλά Ιkor. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο άνθρωπος θα έπρεπε να είναι το κέντρο και όχι οι οικονομικοί δείκτες.
Το κράτος με τους ελεγκτικούς μηχανισμούς θα έπρεπε να είναι εκεί για να εποπτεύει το πως λειτουργεί η αγορά. Από αυτά που θα "βγάζει" θα πρέπει να επενδύσει για τους πολίτες του...
Ναπο-λέοντα, πράγματι ο "ανταγωνισμός" χωρίς κανόνες έχει ως μοναδικό θύμα τους πολίτες. Αυτοί πληρώνουν τις μυστικές συμφωνίες και όλα τ' άλλα που περιγράφεις.
Όσοι λοιπόν θεοποιούν τη λεγόμενη "ελεύθερη" αγορά οφείλουν να μας πουν πώς δεν θα διολισθήσουμε στην ασύδοτη αγορά.
Και ποιος θα εγγυάται την τήρηση κανόνων και προδιαγραφών για την ασφάλεια των πολιτών.
Ndn, το κράτος νομίζω ότι οφείλει να είναι όσο πιο προστατευτικό χρειάζεται, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των πολιτών απ' την ασυδοσία και την κερδομανία.
Και λιγότερο επεμβατικό απ' όσο κάποιοι ονειρεύονται, ώστε να μην εμποδίζει την υγιή επιχειρηματικότητα των μικρομεσαίων.
Συμφωνώ απόλυτα με το τελευταίο σου σχόλιο. Εχω βαρεθεί με τη γκρίνια για άυξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και τη διατήρηση της θέσης καλοπληρωμένων ελίτ τη στιγμή που δεν γίνεται καμία κουβέντα για την επιχειρηματικότητα. Δεν πιστεύω στο κράτος - πατερούλη, αλλά στο κράτος εγγυητή του "καθαρού παιχνιδιού" στην οικονομία και τις επχειρήσεις.
Κων/να, κι εγώ νομίζω ότι το κράτος οφείλει να εγγυάται "καθαρό παιχνίδι".
Για να το κάνει νομίζω ότι πρέπει να ελέγξει τα καρτέλ και να περιορίσει το μαύρο χρήμα.
Μόνο έτσι θα ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα. Η οποία δεν είναι μια απλή λέξη: είναι ένα big-bang που γεννάει δουλειές, ασφαλιστικές εισφορές και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
Γιατί μια τέτοια ανάπτυξη δεν εξαρτάται από τους δείκτες των χρηματιστηρίων. Είναι πραγματική οικονομία.
Σ' ευχαριστώ για το σχόλιο!
Δημοσίευση σχολίου