Στην Ελλάδα η φοροδιαφυγή θεωρείται τεκμήριο εξυπνάδας. Ταχύρυθμα μαθήματα φοροδιαφυγής παραδίδουν όλοι: από έναν φίλο, μέχρι έναν υπουργό.
Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, αντίθετα, αν πεις ότι ξέρεις να φοροδιαφεύγεις είναι πιο πιθανό να σε καταγγείλουν, παρά να παραδειγματιστούν. Γιατί άραγε;
Ας δούμε 3 παραδείγματα:
Έστω ότι εργάζεσαι στην Ολλανδία κι αποκτάς παιδί. Το κράτος στέλνει στο σπίτι μαία! Η οποία τους πρώτους μήνες φροντίζει το παιδί, κάνει τα ψώνια της οικογένειας και βοηθάει στο νοικοκυριό. Κι όλ’ αυτά εντελώς δωρεάν.
Έστω τώρα ότι κάνεις παιδί στη Φινλανδία. Το κράτος εκεί επιδοτεί κάθε οικογένεια με €600 τον μήνα για κάθε παιδί που αποκτάει, μέχρι αυτό να συμπληρώσει το 3ο έτος της ηλικίας του (€21.600 σε μια 3ετία).
Έστω, τέλος, ότι γεννάς στη Σουηδία. Νοσηλεύεσαι σε δημόσιο νοσοκομείο, με κόστος νοσηλείας 5,80 €/μέρα. Κατόπιν, παρέχεται στους 2 γονείς αθροιστικά 15 μήνες άδεια, μετ’ αποδοχών, για τη φροντίδα του παιδιού.
Υπάρχουν δεκάδες παρόμοια παραδείγματα. Τι δείχνουν;
Ότι σε πολλά κράτη παράγουν κοινωνική πολιτική, επειδή έχουν φορολογική δικαιοσύνη. Εισπράττουν δίκαια και κατανέμουν δίκαια, δηλαδή.
Εκεί «Κοινωνική Πολιτική» σημαίνει εξασφάλιση παροχών για όλους.
Εδώ η «κοινωνική προσφορά» της (εκάστοτε) εξουσίας είναι ο διορισμός των ημετέρων αφισοκολλητών.
Εκεί οι πολίτες ξέρουν πως αν οι ίδιοι δεν πληρώσουν τους φόρους τους, το κράτος δε θα έχει χρήματα για να χρηματοδοτήσει την κοινωνική του πολιτική.
Εδώ τα εισοδήματα ενός μικρομεσαίου δεν αρκούν για το απαραίτητο «φακελάκι» της καισαρικής, τα γάλατα του μήνα και την κυρία που κρατάει το παιδί.
Εκεί η ευθύνη είναι ατομική και το όφελος συλλογικό. Οι πολίτες έχουν πειστεί ότι όλοι φορολογούνται για το κοινό καλό.
Εδώ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: η ευθύνη είναι συλλογική και το όφελος ατομικό. Όταν κάτι δεν πάει καλά, φταίμε όλοι. Στα κέρδη όμως ο καθένας είναι μόνος του...
Είναι βέβαιο ότι οι οργανωμένες κοινωνικές παροχές θα φέρουν κι εδώ συλλογικό όφελος. Ομαδοποιώντας τα κόστη που όλοι κάνουμε μεμονωμένα, θα έχουμε σημαντικές οικονομίες κλίμακος. Περισσότερο θα ωφεληθούν οι ανίσχυροι.
Όμως οι κοινωνικές παροχές χρειάζονται έσοδα και τα έσοδα προϋποθέτουν εμπιστοσύνη από τους πολίτες.
Πώς όμως να αξιώσεις εδώ εμπιστοσύνη; Όταν με τους φόρους κατασκευάζονται ακίνητα που χαρίζονται σε παπάδες; Όταν το κράτος χρηματοδοτεί απλόχερα μόνο την κρίση των ισχυρών; Όταν οι ανεξάρτητες αρχές ξηλώνονται, επειδή ελέγχουν;
Έχουμε τις ίδιες ακριβώς ανάγκες με τους υπόλοιπους λαούς. Δεν είμαστε ούτε χειρότεροι άνθρωποι, ούτε πιο πονηροί.
Όμως το κράτος εδώ είναι ανίκανο να επιβάλλει κανόνες κι η κρατική εξουσία θεωρείται λάφυρο. Γι’ αυτό όλοι θέλουν να γίνουν πειρατές!
Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, αντίθετα, αν πεις ότι ξέρεις να φοροδιαφεύγεις είναι πιο πιθανό να σε καταγγείλουν, παρά να παραδειγματιστούν. Γιατί άραγε;
Ας δούμε 3 παραδείγματα:
Έστω ότι εργάζεσαι στην Ολλανδία κι αποκτάς παιδί. Το κράτος στέλνει στο σπίτι μαία! Η οποία τους πρώτους μήνες φροντίζει το παιδί, κάνει τα ψώνια της οικογένειας και βοηθάει στο νοικοκυριό. Κι όλ’ αυτά εντελώς δωρεάν.
Έστω τώρα ότι κάνεις παιδί στη Φινλανδία. Το κράτος εκεί επιδοτεί κάθε οικογένεια με €600 τον μήνα για κάθε παιδί που αποκτάει, μέχρι αυτό να συμπληρώσει το 3ο έτος της ηλικίας του (€21.600 σε μια 3ετία).
Έστω, τέλος, ότι γεννάς στη Σουηδία. Νοσηλεύεσαι σε δημόσιο νοσοκομείο, με κόστος νοσηλείας 5,80 €/μέρα. Κατόπιν, παρέχεται στους 2 γονείς αθροιστικά 15 μήνες άδεια, μετ’ αποδοχών, για τη φροντίδα του παιδιού.
Υπάρχουν δεκάδες παρόμοια παραδείγματα. Τι δείχνουν;
Ότι σε πολλά κράτη παράγουν κοινωνική πολιτική, επειδή έχουν φορολογική δικαιοσύνη. Εισπράττουν δίκαια και κατανέμουν δίκαια, δηλαδή.
Εκεί «Κοινωνική Πολιτική» σημαίνει εξασφάλιση παροχών για όλους.
Εδώ η «κοινωνική προσφορά» της (εκάστοτε) εξουσίας είναι ο διορισμός των ημετέρων αφισοκολλητών.
Εκεί οι πολίτες ξέρουν πως αν οι ίδιοι δεν πληρώσουν τους φόρους τους, το κράτος δε θα έχει χρήματα για να χρηματοδοτήσει την κοινωνική του πολιτική.
Εδώ τα εισοδήματα ενός μικρομεσαίου δεν αρκούν για το απαραίτητο «φακελάκι» της καισαρικής, τα γάλατα του μήνα και την κυρία που κρατάει το παιδί.
Εκεί η ευθύνη είναι ατομική και το όφελος συλλογικό. Οι πολίτες έχουν πειστεί ότι όλοι φορολογούνται για το κοινό καλό.
Εδώ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: η ευθύνη είναι συλλογική και το όφελος ατομικό. Όταν κάτι δεν πάει καλά, φταίμε όλοι. Στα κέρδη όμως ο καθένας είναι μόνος του...
Είναι βέβαιο ότι οι οργανωμένες κοινωνικές παροχές θα φέρουν κι εδώ συλλογικό όφελος. Ομαδοποιώντας τα κόστη που όλοι κάνουμε μεμονωμένα, θα έχουμε σημαντικές οικονομίες κλίμακος. Περισσότερο θα ωφεληθούν οι ανίσχυροι.
Όμως οι κοινωνικές παροχές χρειάζονται έσοδα και τα έσοδα προϋποθέτουν εμπιστοσύνη από τους πολίτες.
Πώς όμως να αξιώσεις εδώ εμπιστοσύνη; Όταν με τους φόρους κατασκευάζονται ακίνητα που χαρίζονται σε παπάδες; Όταν το κράτος χρηματοδοτεί απλόχερα μόνο την κρίση των ισχυρών; Όταν οι ανεξάρτητες αρχές ξηλώνονται, επειδή ελέγχουν;
Έχουμε τις ίδιες ακριβώς ανάγκες με τους υπόλοιπους λαούς. Δεν είμαστε ούτε χειρότεροι άνθρωποι, ούτε πιο πονηροί.
Όμως το κράτος εδώ είναι ανίκανο να επιβάλλει κανόνες κι η κρατική εξουσία θεωρείται λάφυρο. Γι’ αυτό όλοι θέλουν να γίνουν πειρατές!