Παρασκευή 17 Ιουλίου 2009

Πανηγύρι Αγίας Μαρίνας στο Όρος


Το Όρος είναι ένα χωριό 15 χιλιόμετρα έξω απ’ το Ρέθυμνο, στις πλαγιές του Βρύσινα. Η εκκλησία του χωριού χτίστηκε τον 15ο αιώνα. Εκεί βαφτίστηκε κι ο ΙΚΟΡ. Είναι η Αγία Μαρίνα.

Στις 17 Ιουλίου γίνεται μπροστά απ' την Αγία Μαρίνα το πανηγύρι του χωριού. Φέτος δεν ήμουν εκεί. Πριν μερικά χρόνια όμως είχαμε την τύχη να δούμε και ν’ ακούσουμε στο πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας τον δάσκαλο της Κρητικής μουσικής, τον Θανάση Σκορδαλό.


Το να ξημερώνει και να σου παίζει ο Σκορδαλός «Πάντα θλιμμένη χαραυγή» είναι κάτι που δεν περιγράφεται με λόγια. Αυτός ο άνθρωπος, ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία, έπαιζε λύρα σαν έφηβος.



Τελικά αυτή είναι η μπαταρία ενός ανθρώπου: να κάνει στη ζωή του αυτό που του αρέσει. Από αυτό αναζωογονείται. Αυτό έκανε κι ο Σκορδαλός με τόσο πάθος, μέχρι το τέλος του.

Τα πανηγύρια στα ελληνικά χωριά είναι πολύ διαδεδομένα, ειδικά το καλοκαίρι. Θεωρούνται από μερικούς ξεπερασμένος τρόπος διασκέδασης, αλλά έχουν πολλές θετικές πλευρές.


Το να περνάει η σκυτάλη της παράδοσης απ' τη μια γενιά στην άλλη είναι η άμυνα απέναντι στη λογική που μας θέλει όλους copy-paste: να διασκεδάζουμε όλοι το ίδιο, να τρώμε όλοι το ίδιο, να έχουμε όλοι τους ίδιους τρόπους και τις ίδιες συνήθειες.

Άρα ας «καταδεχτούμε» και λίγο φορκλόρ στη ζωή μας, δεν είναι κακό. Οι ρίζες δε φαίνονται, αλλά αν τις κόψουμε πέφτουμε με το πρώτο αεράκι!



(Στην τελευταία φωτογραφία: Το ψήσιμο του αντικρυστού! Όσοι το έχουν δοκιμάσει ξέρουν ότι το τελικό αποτέλεσμα αξίζει τις περίπου 6 ώρες ψησίματος. Για όσους δεν το έχουν δοκιμάσει: αν ποτέ σας το προσφέρουν, μην πείτε όχι!)

40 σχόλια:

μ είπε...

ikor,
όπως τα λες είναι. Επιστροφή στις ρίζες.

Δες όμως και τη δική μου "εναλλακτική" εμπειρία...
http://taepikaira.blogspot.com/2009/07/blog-post_06.html

αντωνης είπε...

Τραγουδαρα απο τα λιγα, ο Σκορδαλος πολυ καλος. Παντα μου αρεσαν τα γλεντια, εχω τυχει σε πολλά πανηγυρια στα μερη της μητερας μου στην Ηπειρο. Παλιοτερα βεβαια, γιατι τα τελευταια χρονια φερνουν λαικους τραγουδιστες. Απολυτο ξενερωμα να ακους σε πανηγυρι του χωριου την Αντζελα πχ.

Γιαννη, ξερεις που μπορει καποιος
να βρει στπ ιντερνετ πληροφοριες για πανηγυρια στην Κρητη; Λεω, μπας και πετυχουμε κανενα τον Αυγουστο που θα ειμαστε κατω.

Οσο για το αντικρυστο, πρωτη φορα εφαγα στ' Ανωγεια.

Καλησπερα!

Σοφία είπε...

Το αντικρυστό, τι ζώο είναι;

Vassilis είπε...

αν χάσουμε τις παραδόσεις που βρήκαμε, τι θα ... παραδώσουμε εμείς;
Καλή εβδομάδα Γιάννη.

ikor είπε...

Μάνο καλησπέρα!

Εμείς στο Όρος δεν έχουμε τέτοια σαν αυτά που περιγράφεις στη δική σου εμπειρία. Είναι και μικρότερο χωριό βέβαια.

Γίνονται ωραία γλέντια πάντως στα κρητικά πανηγύρια!

Ώρα σου καλή!

ikor είπε...

Γεια σου Αντώνη!

Ναι, τα συρτά του Σκορδαλού είναι ξεχωριστά! Και η χαραυγή είναι μεγάλο τραγούδι!

Στην Ήπειρο πρέπει να έχουν πιο βαριά μουσική, ε; Πάντως αν δω λαϊκό τραγουδιστή σε κρητικό πανηγύρι, κάτι δε θα πηγαίνει καλά! Αυτοί είναι για συναυλίες, όχι για πανηγύρια.

Δεν ξέρω τέτοιο site. Θα είχε πολύ ενδιαφέρον! Εγώ τον 15αύγουστο πάω συνήθως στην Κοξαρέ, ένα χωριό προς τα νότια στον Νομό Ρεθύμνης. Είναι εκεί ένας καλός φίλος και περνάμε καλά. Αν είσαι κάτω, θα χαρώ πολύ να τα πούμε! (Έχει είσοδο, αλλά περιλαμβάνει το φαγητό. Τουλάχιστον μέχρι πέρσι.)

Ξέρεις και τον Σκορδαλό και το αντικρυστό;! Ωραίος!

ikor είπε...

Καλησπέρα Σοφία!

Το αντικρυστό είναι συνήθως από κατσίκι. Κόβουν τα ζώα σε μεγάλα κομμάτια, τα περνούν σε σούβλες και τα ακουμπάνε περιμετρικά της φωτιάς.

Το κρέας ψήνεται αργά, αλλά λιώνουν όλα τα λίπη και πέφτουν κάτω. Τελικά προκύπτει ένα πολύ γευστικό κρέας, σχεδόν χωρίς λίπος!

Πραγματικά είναι ξεχωριστό. Και να το βλέπεις να γίνεται και να το τρως!

αντωνης είπε...

Η Κρητη φιλε Ikor, δε μου αρεσει μονο για τις τουριστικες ομορφιες της οι οποιες ομολογουμενως ειναι παρα πολλες.
Μου αρεσει και για το φαγητο της και για τη ρακη της και για τη μουσικη της (εδω και πολυ καιρο ακουω σχεδον αποκλειστικα κρητικα ραδιοφωνα μεσω ιντερνετ).
Στο γιο μου οταν μεγαλωσει ειπαμε με τη γυναικα μου να του παρουμε μια φορεσια.

Πότε θα εισαι κατω; Εμεις θα κατεβουμε στις 13 Αυγουστου και θα γυρισουμε κατα το τελος του μηνα.

ikor είπε...

Έτσι είναι Βασίλη!

Πρόσφατα συμπληρώθηκαν 11 χρόνια από τότε που έφυγε ο Θανάσης Σκορδαλός.

Συνήθιζε να λέει: "Θα γεννηθούν μια μέρα παιδιά που θα ρωτάνε τους πατεράδες τους τι έχετε να μας υποδείξετε από το παρελθόν; Κι αυτοί δε θα ξέρουν τι να πουν."

Δε θέλω να φτάσουμε εκεί φίλε μου! Να περνάς καλά!

ikor είπε...

Έχεις δίκιο Αντώνη! Η Κρήτη δεν είναι μόνο ο τόπος, είναι κυρίως ο τρόπος ζωής.

Μερακλή θα τονε κάνεις τον γιο σου!

9-17 Αυγούστου θα είμαι κάτω, εκτός αν αλλάξει κάτι τελευταία στιγμή. Σίγουρα όμως θα είμαι κάτω τον 15αύγουστο. Πού θα μείνετε;

Εγώ θα είμαι Ρέθυμνο. Να κανονίσουμε να τα πούμε Αντώνη. Και αφού σ' αρέσει κι η ρακή, θα σου δώσω κι απ' αυτήν που φτιάχνουμε να μου πεις τη γνώμη σου!

αντωνης είπε...

Στο Ηρακλειο θα μεινουμε, αφου εκει εχουμε το σπιτι.
Ειναι η γυναικα μου κρητικια φιλε, δεν θυμαμαι αν το εχουμε ξαναπει.

Θα τηλεφωνηθουμε σιγουρα, και ωραια θα ηταν να ανταμωναμε.

Οσο για το γιο, θα γραφτει σιγουρα στο κρητικο συλλογο της γειτονιας μας. Εχει χορευτικο τμημα, και κανουν και μαθηματα λυρας.

ikor είπε...

Πολύ ωραία Αντώνη! Θα μιλήσουμε για να τα πούμε!

Μπράβο που έχουν τόση οργάνωση οι σύλλογοι αυτοί. Θα του αρέσει πολύ του μικρού!

Καλό μεσημέρι!

JK O SΚΡΟΥΤΖΑΚΟS είπε...

ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΗ Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΣΟΥ.ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΡΑΤΑΜΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΜΑΣ.

ΑΝΤΑΠΟΔΙΔΩ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΣΟΥ ΕΥΧΟΜΙ ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ.ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΚΑΛΑ.

ikor είπε...

Να είσαι καλά Σκρουτζάκο! Να περάσεις καλά και να ξεκουραστείς στις διακοπές σου!

Οι παραδόσεις μας δεν είναι κιτς, όπως μερικοί θέλουν να μας κάνουν να πιστεύουμε. Είναι η συμπυκνωμένη εμπειρία του λαού μας.

Laplace είπε...

φιλε Ikor καλησπερα!
'Οι ρίζες δε φαίνονται, αλλά αν τις κόψουμε πέφτουμε με το πρώτο αεράκι!'
τα εγραψες ολα φιλε!
πολυ ωραια η περιγραφη του πανηγυριου..
καλα να περασεις οταν κατεβεις κατω..
καλο βραδυ

ikor είπε...

Καλησπέρα Laplace! Έτσι είναι, οι ρίζες δεν κόβονται.

Να περάσεις κι εσύ καλά. Αν σε βγάλει ο δρόμος στην Κρήτη, κερνάμε ρακί!

VAD είπε...

Δυο-τρεις ρακές,αντικρυστό στη σουβλα,δώσε του χορού να πάει,
τι αλλο να ζητήσεις απ'το καλοκαιράκι σου,απλά πράματα(και όχι κυριλάτα),που ομορφαίνουν τη ζωή!

Γεια σου ρε Γιάννη μερακλή...

dyosmaraki είπε...

Εχω ζήσει στιγμές ανεπανάληπτες σε πανηγύρια και τα λατρεύω...
Υπέροχη η παρουσίασή σου και μοναδικά τα μηνύματα που στέλνεις.
Δεν γνώριζα το συγκεκριμένο πανηγύρι. Αν βρεθώ κάποια χρονιά κατά κει σίγουρα θα το επισκεφτώ.

dyosmaraki είπε...

@Αντώνης

Δεν ξέρω ποιά περίοδο θα πας Κρήτη. Εδώ πάντως μπορείς να βρεις το πρόγραμμα εκδηλώσεων στον Δήμο Αγ.Νικολάου (http://www.dimosagn.gr/files/lato2009_august.html).
Προτείνω
6/8 πανηγύρι του Αφέντη Χριστού στο Καθαρό (πανέμορφο ορεινό μέρος πάνω από την Ελούντα)
8/8 Γιορτή μυζηθρόπιτας στα Κριτσά
22/8 Γιορτή της ρακής στις Λίμνες
29/8 Γιορτή του μελιού στην Πρίνα

Πανηγύρια όμορφα γίνονται κυρίως 6/8 (όπου έχει εκκλησούλα του Χριστού), 23/8 αλλά μεγάλα πανηγύρια γίνονται και στις 29/8.
Κάπου ενδιάμεσα γίνεται και η γιορτή του εφτάζυμου στο χωριό Κρούστας (για τον Κορύστα είχα γράψει ανάρτηση).
Για το Ηράκλειο δεν ξέρω να σου πω αφού ακούω πως τα έχουν ψιλοχαλάσει τα πανηγύρια τους...

αντωνης είπε...

@Δυοσμαρακι, στις 13 Αυγουστου θα κατεβουμε.
Θα το δω το λινκ, ευχαριστω σε.
:)

b|a|s|n\i/a είπε...

είναι απίστευτη εμπειρία να βρεθείς σε πανηγύρι. απλά απίστευτη. κάτι που οι άνθρωποι στις μεγαλοπόλεις σπάνια πλέον βιώνουν και ίσως δεν γνωρίσουν ποτέ.
καλή σου εβδομάδα!

ikor είπε...

VaD, ξέχασες τις "κούπες"! Αλλά μετά δεν οδηγάς, έτσι;

Να περνάς καλά κι εσύ στην Κατερίνη φίλε μου! Τα απλά πράγματα ομορφαίνουν τη ζωή μας!

ikor είπε...

Να είσαι καλά dyosmaraki!

Πολύ θα χαρώ να σμίξουμε σε κάποιο πανηγύρι. Αν είσαι κάτω, προγραμματίζω της Παναγίας να είμαι στην Κοξαρέ, στο Ρέθυμνο.

(Οργανωμένος φαίνεται ο Δήμος Αγίου Νικολάου.)

ikor είπε...

Καλή βδομάδα b|a|s|n\i/a!

Ε, όπως και να το κάνεις οι άνθρωποι στις μεγαλουπόλεις έχουμε πια εν πολλοίς συνδέσει τη λέξη "διασκέδαση" με τον καθωσπρεπισμό και το service, με τα όμορφα σερβίτσια και τα χαμογελαστά γκαρσόνια...

Όντως τα πανηγύρια είναι κάτι το διαφορετικό. Στους περισσότερους ίσως να φαίνεται κιτς. Αλλά για μένα είναι μια πηγαία και απλή "ψυχαγωγία", με την κυριολεκτική έννοια του όρου.

Να περνάς καλά!

dyosmaraki είπε...

Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες θα κατέβαινα. Χθες όμως πληροφορήθηκα ένα θλιβερό συμβάν για μια αγαπημένη φίλη Κρητικιά. Ετσι φέτος το πρόγραμμα μάλλον δεν προβλέπει Κρήτη.
Κάπου κοντά θα τριγυρνώ κατά Κάσο, Κάρπαθο μεριά....
Ισως την επόμενη χρονιά, καλά νάμαστε.
Πράγματι ο Δήμος Αγ.Νικολάου δείχνει οργανωμένος. Μέχρι στιγμής είναι ο μοναδικός Δήμος που έχω δει να εκδίδει ετήσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων+πανηγυριών!!!!
Σοφά τα λόγια σου, το πανηγύρι είναι όπως το λες "ψυχ-αγωγία" και όχι μια απλή διασκέδαση.

ikor είπε...

Καλησπέρα dyosmaraki!

Λυπάμαι πολύ για τη φίλη σου. Υγεία πάνω απ' όλα καλή μου!

Κάσο, Κάρπαθο δεν έχω πάει ακόμα. Έχω ακούσει καλά λόγια όμως.

Και στο Ρέθυμνο γίνονται πολλές εκδηλώσεις. Αυτές τις μέρες βρίσκεται σε εξέλιξη το Αναγεννησιακό φεστιβάλ. Ήμουν στην πρεμιέρα, ήταν όμορφα!

Έχουν αρχίσει κι εκεί να βάζουν τις εκδηλώσεις στο site, αλλά όχι τα πανηγύρια.

Καλό βράδυ!

fpboy είπε...

Kαλησπέρα !
Μου αρέσουν πολύ τα πανυγήρια
και δυστηχώς σαν Αθηναίος
δεν είχα ποτέ ''χωριό'' και την ευκαιρία να ζήσω τέτοιες εκδηλώσεις απο πιο κοντά.
Άντε του χρόνου να ξαναπάς,
μην το αφήσεις !

ikor είπε...

Καλησπέρα fpboy!

Αν πάντως βρεθείς ποτέ στην Κρήτη, μη χάσεις την ευκαιρία φίλε!

Στο φετινό πανηγύρι στο Όρος έμαθα ότι το γλέντησαν μέχρι τις 9 το πρωί με τον Κονταρό. Ελπίζω του χρόνου να καταφέρω να είμαι εκεί.

zoyzoy είπε...

Φοβερά τα πανηγύρια, εδώ δεν χάνω όταν μπορώ πηγαίνω γιατί ο κόσμος διασκεδάζει πραγματικά όχι στημένα.
Και το τραγούδι φοβερό μ'αρέσει αυτή η θλίψη που βγάζει το κρητικό με την λύρα έχει άλλη χάρη!
Αντικριστό ακόμα δεν αξιώθηκα να φάω.
Εύχομαι του χρόνου να'σαι στ'αγαπημένο σου Ρέθυμνο και στο πανηγύρι της Αγ.Μαρίνας!!

Φιλιά θαλασσινά!!

Unknown είπε...

ikor στην αγ.μαρινα εχω παει ,ναι ειναι ωραια τα πανηγυρια στο ρεθυμνο, και το αντικρυστο και το πιλαφι.Και ας εχει χοληστερινη,Χαλαλι του.

Ανώνυμος είπε...

Τα πανηγύρια είναι ο καλύτερος τρόπος να το γλεντήσεις φίλε μου. Χορός, τραγούδι, οινόπνευμα, καλό φαγητό!!! Καλό μεσημέρι να χεις βρε Γιάννη!

eirini είπε...

Τί υπέροχη ανάρτηση... και η εκκλησία όπου βαφτίστηκες... πολύ τρυφερό! Μ'αρέσουν όλα αυτά τα πανηγύρια και νομίζω ότι είναι ότι καλύτερο να μην χάνεις επαφή με τον τόπο και τα έθιμά του! Υπάρχει ωραιότερο από την ελληνική ύπαιθρο και τις παραδόσεις της;!
Το καλοκαίρι θα πάω Κρήτη! Ξανά! Το έχω ερωτευτεί το νησί!
Βλέπω ότι ο φίλος μου ο Αντώνης ήδη πρόλαβε να ρωτήσει για τα πανηγύρια χαχαχα! Όχι τίποτα αλλά να ξέρουμε και πού θα πάμε!

Ikor μου, να περνάς όμορφα! Φιλιά πολλά!!!!!

stella είπε...

Εκπληκτικό το αφιέρωμά σου στο πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας.
Τα πανηγύρια όχι μόνο πρέπει να τα
συνεχίζουμε αλλά πρέπει και να τα διατηρούμε παραδοσιακά και όχι μεταλλαγμένα,με στοιχεία ξένα προς την παράδοσή μας.
Εξ άλλου τα πανηγύρια για όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Κρήτη,ιστορικά έπαιξαν σημαντικό ρόλο εθνικό και πολιτισμικό στις δύσκολες μέρες της σκλαβιάς.Ιδιαίτερα επί τουρκοκρατιας ήταν ένα από τα προνόμια που είχε παραχωρηθεί στους σκλαβωμένους Έλληνες.Ησαν οι μοναδικές πολυμελείς συναθροίσεις,στς οποίες μπορουσαν οι σκλαβωμένοι να ανταλλάξουν μεσα από τη μουσική και τα τραγούδια τις απόψεις τους.Εναι λοιπόν κρίμα να εγκαταλειφθούν ή να αλλοτριωθούν.Οσο για το Σκορδαλό και το Μουντάκη όσο πιο αργά προς το ξημέρωμα ακούς τις κοντυλιές τους τόσο πιο αισθαντικές γίνονται.

ikor είπε...

Καλησπέρα zoyzoy!

Όντως τα πανηγύρια είναι από τα μέρη που ακόμα τα γλέντι έχει γνησιότητα. Όταν συνοδεύεται με καλή παρέα, λύρα, ρακί και κρητικούς μεζέδες είναι ακόμα καλύτερο!

Αντικρυστό να δοκιμάσεις, αν σου δοθεί η ευκαιρία. Εύχομαι να σου δοθεί!

Ελπίζω κι εγώ του χρόνου να είμαι Όρος! Σε φιλώ!

ikor είπε...

Καλησπέρα Ελευθερία!

Χαίρομαι που έχεις έρθει στην Αγία Μαρίνα! Το Όρος είναι λίγο off-road, πρέπει να ξέρεις κάποιον για να έρθεις! Ή να σου αρέσει η περιήγηση σε ωραίους τόπους ;-)

Ε, ναι, έχουν λίγο παραπάνω χοληστερίνη... Αλλά είναι το οξυγόνο πιο καθαρό και γίνονται γρηγορότερα οι καύσεις!

ikor είπε...

Συμφωνώ κι εγώ elgrecogr!

Πρέπει να έχετε και στην Κύπρο ωραία πανηγύρια. Εύχομαι γρήγορα να γλεντήσετε με ένα μεγάλο πανηγύρι την επανένωση του νησιού φίλε μου!

Θα έρθουμε με λύρες, ρακές και μαντινάδες να το γιορτάσουμε!

ikor είπε...

Να είσαι καλά eirini!

Σίγουρα θα περάσεις υπέροχα στην Κρήτη! Αν έχετε κέφι, μπορούμε και να τα πούμε στο πανηγύρι της Κοξαρέ τον 15αύγουστο. Σίγουρα πάντως θα βρείτε πανηγύρι, όποτε κι αν είστε στο νησί.

Πράγματι, οι παραδόσεις και τα έθιμα (μαντινάδες, τραγούδια, χοροί) είναι η συμπυκνωμένη γνώση των προηγουμένων. Ταχύρυθμα μαθήματα σοφίας δηλαδή!

Να περνάς καλά! Σε φιλώ!

ikor είπε...

Καλή μου stella, γι' αυτό ρίζωσαν τα πανηγύρια στο DNA μας!

Γι' αυτό έγινε το τραγούδι τρόπος έκφρασης κι όχι ένα απλό μέσο διασκέδασης.

Ατόφια ψυχαγωγία δύσκολα βρίσκει πια κανείς. Και υπάρχουν μερικοί που βλέπουν "κέρδος" και αλλοιώνουν το στοιχείο του αυθόρμητου (δες την ανάρτηση του Μάνου στο πρώτο σχόλιο).

Αλλά ελπίζω ότι όσο θα αναπαράγεται αυτή η υπέροχη μουσική, τόσο δεν θα αλλοιώνεται το ύφος που έχουν τα πανηγύρια.

Ώρα σου καλή!

ΞΗΜΕΡΑΚΗΣ ΦΑΝΗΣ είπε...

Μετά τις 12 Αυγούστου
θα είμαι στο χωριό μου
Γέργερη Ηρακλείου, με παράδοση στο οφτό κρέας . Εχουμε μαγευτικά μέρη στον Ψηλορείτη όπου μπορείς να πας να καθήσει όλη μέρα να ψήσεις κ.λ.π
Ελα να πιούμε το κρασί μας.
Καλό καλοκαίρι σε όλους

ikor είπε...

Να είσαι καλά Φάνη μου! Σ' ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση!

Πολύ όμορφα μέρη έχετε εκεί πέρα! Θα προσπαθήσω να έρθω με την παρέα μου. Θα φέρω και τη ρακή μου να μας πείτε τη γνώμη σας!