Πράσινο στις πόλεις μας

Οι ελληνικές πόλεις έχουν, δυστυχώς, μια απ’ τις χαμηλότερες αναλογίες σε πράσινο ανά κάτοικο πανευρωπαϊκά. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο χαμηλός «μέσος όρος», αλλά η πλήρης αποξένωση των πολιτών από το πράσινο.

Αρκεί άραγε ο σχεδιασμός φαραωνικών μητροπολιτικών πάρκων εκτός πόλης ή μήπως μπορούμε να δημιουργήσουμε πράσινο παντού και για όλους;

Το άρθρο 366 του Κτιριοδομικού Κανονισμού προβλέπει τα εξής:

Τα 2/3 του ακαλύπτου χώρου ενός οικοπέδου πρέπει να καλύπτονται με πράσινο. Επίσης, πρέπει να φυτεύεται τουλάχιστον 1 μεγάλο δέντρο ανά 200 μ2 οικοπέδου, ενώ στα προκήπια (πρασίες) πρέπει να αναλογεί 1 δέντρο ανά 25 μ2 προκηπίου.

Στην Ελλάδα κατασκευάζονται ετησίως πάνω από 40.000 νέες οικοδομές. Σύμφωνα με τον νόμο, μεγάλο τμήμα της γης περιμετρικά αυτών πρέπει να είναι πράσινο. Επιπλέον, με έναν μέσο όρο 4 δέντρα ανά οικοδομή, κάθε χρόνο πρέπει να φυτεύονται πάνω από 160.000 δέντρα μέσα στις πόλεις μας!

Είναι προφανές ωστόσο ότι καμία εποπτεύουσα αρχή δεν ελέγχει την εφαρμογή της φύτευσης που προβλέπει μια οικοδομική άδεια. Γι’ αυτό το αστικό-οικιστικό πράσινο είναι σήμερα λιγοστό.

Η πρόταση είναι η εξής: να δημιουργηθεί μια Γραμματεία Οικιστικού Πρασίνου που θα πραγματοποιεί αυτοψίες σε όλες τις οικοδομές της χώρας (παλιές και νέες), ώστε να ελέγξει την εφαρμογή της φύτευσης των δέντρων που προβλέπει κάθε οικοδομική άδεια.

Στις νέες οικοδομές η αυτοψία αυτή να είναι απαραίτητη για τη σύνδεση με τα Δίκτυα των Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας. Επιπλέον, η υπηρεσία θα προτείνει συγκεκριμένους τύπους δέντρων ανά περιοχή, ανάλογα με το κλίμα και τα τοπικά χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής.

Και στις υφιστάμενες οικοδομές, η αυτοψία να γίνει υποχρεωτικά. Όπου μάλιστα διαπιστώνεται υστέρηση του αριθμού των υπαρχόντων δέντρων σε σχέση με την άδεια, θα δίνεται μια διορία μέχρι να φυτευτούν τα απαραίτητα δέντρα, πριν επαναληφθεί η αυτοψία.

Κάθε αυτοψία θα συνοδεύεται από καταβολή παραβόλου, το οποίο μπορεί να εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα. Εφόσον κάθε χρόνο προστίθενται περίπου 17 εκ. μ2 οικοδομών στον ήδη υφιστάμενο δομημένο αστικό χώρο, σύντομα θα δημιουργηθεί ένα αρκετά εύρωστο Πράσινο Ταμείο.

Το Ταμείο αυτό θα χρησιμοποιείται για τη διαμόρφωση και συντήρηση δημόσιων χώρων πρασίνου και αναχυψής. Θα χρησιμοποιείται επίσης για την επιδότηση αγοράς δέντρων από τους πολίτες που δεν έχουν οικονομική άνεση.

Αν μάλιστα υλοποιηθεί κι η σύσταση ενός μόνο φορέα που θα μεριμνά για όλες τις συνδέσεις με τα Δίκτυα Κοινής Ωφέλειας, το κόστος των συνδέσεων θα μειωθεί. Έτσι, το νέο κόστος της αυτοψίας πρασίνου δεν θα επιβαρύνει τελικά τους πολίτες.

Το Πράσινο αυτό Ταμείο εκτιμώ βέβαια πως δεν μπορεί να συσταθεί χωρίς ξεχωριστό υπουργείο Περιβάλλοντος. Γιατί τότε θα καταλήξει να χρηματοδοτεί τις μαύρες τρύπες της οικονομίας.

Αλλά είναι μια πρακτική λύση που θα πολλαπλασιάσει άμεσα το αστικό πράσινο, δημιουργώντας και οικονομικούς πόρους για δημιουργία νέων χώρων πρασίνου.

Θα επιφέρει συγχρόνως μείωση ατμοσφαιρικής ρύπανσης, βελτίωση του μικροκλίματος κάθε γειτονιάς, περιορισμό ηχορύπανσης, μείωση άμεσης και έμμεσης ακτινοβολίας, έλεγχο της διάβρωσης του εδάφους, συγκράτηση υδροφόρου ορίζοντα, συντήρηση χλωρίδας και πανίδας.

Μα το πιο σημαντικό είναι πως θα ωφελήσει ισομερώς όλες τις γειτονιές μιας πόλης. Γιατί θα δημιουργήσει ταυτόχρονα θύλακες πρασίνου παντού, όχι μόνο στους εύρωστους δήμους ή στις αυλές των εύπορων πολιτών.