Η μονιμότητα, η κρίση κι ο ΟΣΕ

Τον Φλεβάρη ονομάστηκε «αναδιάρθρωση», μέσω εθελουσίας εξόδου. Τον Απρίλη ονομάστηκε «ανασυγκρότηση», με μετατάξεις κι εξορθολογισμό δαπανών. Και στις 4 Μαΐου 2009 έγιναν τα αποκαλυπτήρια της «εξυγίανσης»:

Όλοι οι εργαζόμενοι του ΟΣΕ άνω των 50 ετών τίθενται σε υποχρεωτική διαθεσιμότητα, για τα επόμενα 10 χρόνια μέχρι να βγουν στη σύνταξη. Σ’ αυτό το διάστημα θα λαμβάνουν το 70% των τακτικών αποδοχών τους και θα υπάγονται στον ΟΑΕΔ.

Μέχρι να συνταξιοδοτηθούν, θα βρίσκονται σε καθεστώς «μισθωτής εφεδρείας». Δηλαδή αν ο ΟΣΕ τους χρειαστεί, θα επιστρέψουν στην εργασία τους. Και μετά τα 10 χρόνια θα λάβουν το εφάπαξ τους σε δόσεις. Η σύνταξή τους θα υπολογιστεί επί των μειωμένων αποδοχών τους.

Γιατί όμως είναι πια τόσο αδιάφορο για την κοινωνία το να βάζουμε στο ψυγείο 3.000 εργαζόμενους του ΟΣΕ;

Τρεις είναι, νομίζω, οι κυριότεροι λόγοι: 1) η απαξίωση του Σιδηροδρόμου, 2) η παρεξήγηση της «μονιμότητας» στο Δημόσιο και 3) η κρίση που προκαλεί η «κρίση».

Εδώ και χρόνια, ο κόσμος ακούει «ΟΣΕ» και σκέφτεται σκάνδαλα και μαύρες τρύπες. Θεωρεί ότι θα ήταν καλύτερα «ν’ απαλλαγούμε απ’ αυτό το βαρίδι».

Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς: χρόνια τώρα η πολιτική επιλογή στην Ελλάδα είναι ν’ απαξιωθούν τα μέσα σταθερής τροχιάς. Σαν τα διατηρητέα κτίσματα που αφήνονται να καταρρεύσουν για να εκμεταλλευτούν μετά κάποιοι τον συντελεστή δόμησης του οικοπέδου τους!

Άλλωστε οι δρόμοι είναι έργα πολύ ακριβότερα. Άρα δημιουργούν μεγάλο οικονομικό όφελος για πολλούς. Επίσης, όσο περισσότεροι δρόμοι κατασκευάζονται, τόσο περισσότερα αυτοκίνητα πωλούνται. Άρα τόσο περισσότερα τέλη ταξινόμησης εισπράττει το κράτος.

Κι όσο περισσότερα αυτοκίνητα πωλούνται, τόσο περισσότερη βενζίνη καταναλώνεται. Άρα τόσο περισσότερους φόρους εισπράττει το κράτος απ’ τα καύσιμα.

Ενώ λοιπόν τα μέσα σταθερής τροχιάς εκτελούν μεταφορικό έργο με μεγαλύτερη εξοικονόμηση πόρων (καυσίμων, χρόνου, φθοράς, μόλυνσης), τα αυτοκίνητα παράγουν φόρους για το κράτος. Γι’ αυτό η χρήση τους ενθαρρύνεται.

Η συγκυρία στον ΟΣΕ επιδεινώνεται απ’ την παρεξήγηση του όρου «μονιμότητα» στο Δημόσιο. Οι μεν το θεωρούν ζηλευτό προνόμιο των ολίγων κι οι δε το θεωρούν αυτονόητο κεκτημένο.

Κατ’ αρχάς, αν και ελεύθερος επαγγελματίας, πιστεύω ότι η μονιμότητα στο Δημόσιο έχει λογική αφετηρία. Αν επικρατήσει η μερική απασχόληση, το Δημόσιο θα γίνει ακόμα περισσότερο εστία συναλλαγής με τους (εκάστοτε) κυβερνώντες. Οι διαρκείς προσλήψεις και απολύσεις στο Δημόσιο θα σπάσουν τη συνέχεια στη διοίκηση και θα το κάνουν εντελώς αναποτελεσματικό.

Ωστόσο, επιπλέον των κανόνων του ΑΣΕΠ για την πρόσληψη χρειάζεται πια και επαρκής αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, ώστε να τηρείται ο δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας.

Για ν’ αναδεικνύονται και να επιβραβεύονται οι πολλοί άξιοι δημόσιοι υπάλληλοι που θέλουν να εργαστούν, αλλά και να έχουν κυρώσεις οι υπάλληλοι εκείνοι που είναι αναποτελεσματικοί, επιθετικοί στους πολίτες και δεν τηρούν το ωράριο εργασίας. Οι ίδιοι οι δημόσιοι υπάλληλοι θα έπρεπε να ζητούν κάτι τέτοιο και να προτείνουν τρόπους αξιολόγησης.

Τέλος, το έδαφος για να γίνει αποδεκτή η εφεδρεία των 50άρηδων του ΟΣΕ έχει προλειανθεί εδώ και μήνες με τις ενέσεις τρόμου που έχουμε δεχτεί για την «κρίση».

Μπροστά στον φόβο για μαζικές απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα, τα εργασιακά δικαιώματα φαντάζουν όλο και περισσότερο σαν μια περιττή πολυτέλεια. Όταν όλοι αισθάνονται την απειλή της ανεργίας για τον εαυτό τους, κανείς δεν έχει το μυαλό του στον άλλον. Κάθε έννοια «κοινωνικής αλληλεγγύης» καταλύεται και παραλύει.

Άρα, τείνω να πιστεύω ότι αυτή η «κρίση» θα μας πουν ότι τελείωσε, όταν αποδομηθεί πλήρως το εργασιακό καθεστώς όλων. Όταν όλοι γίνουμε «έφεδροι» εργαζόμενοι. Κι όταν όλες οι σχέσεις εργασίας γίνουν part-time.

Υπήρξαν μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες που έκλεισαν τους τελευταίους μήνες. Υπάρχουν ακόμα πολλές που απειλούν ότι δεν θα αντέξουν. Καμία όμως πουθενά στον κόσμο δε σκέφτηκε να βάλει τους εργαζομένους της σε ...εφεδρεία!

Ούτε οι πιο σκληρές διοικήσεις των παγκόσμιων πολυεθνικών κολοσσών δεν έφτασαν σε «επινοητικότητα» τους Έλληνες κυβερνώντες. Κι αν ο ΟΣΕ γίνει η αφετηρία, το ντόμινο δε θα έχει σταματημό.

Προτού λοιπόν κουνήσουμε στωικά το κεφάλι κι αποδεχτούμε ως αναπόφευκτο το να θέσουμε σε εφεδρεία τους 50άρηδες του ΟΣΕ, ας αναρωτηθούμε αν εκείνοι φταίνε για τη σημερινή κατάσταση.

Αν φταίνε αυτοί, η κατάσταση στον ΟΣΕ θα βελτιωθεί με το να τους βάλουν στο ψυγείο. Αλλά τότε τι χρειάζονται οι 1.000 προσλήψεις που ο ίδιος νόμος προβλέπει για τον ΟΣΕ την επόμενη 5ετία;

[Foto: FreeFoto.com]