Διαβούλευση

Αύριο 26/10/09, στις 12 το μεσημέρι, ολοκληρώνεται η πρώτη δημόσια διαβούλευση για νομοσχέδιο του ελληνικού κράτους. Είναι σίγουρα μια ιστορική στιγμή. Αρκεί;

Όχι, δεν αρκεί! Όπως δεν αρκούν τα θεμέλια, για να χτίσεις ένα σπίτι. Όπως δεν αρκεί ένα ραντεβού, για να κάνεις πρόταση γάμου. Όπως δεν αρκεί η πρώτη μέρα στη δουλειά, για ν’ αποκτήσεις επαγγελματική εμπειρία.

Αλλά χωρίς το πρώτο βήμα, τίποτα δεν έπεται!

Πού στοχεύει όμως αυτή η πρωτοβουλία;

Πολλοί τη θεωρούν πρωτοπόρα. Αλλά περιμένουν να δουν το αποτέλεσμα. Γιατί ο κόσμος σήμερα κρίνει εκ του αποτελέσματος. Κι επιπλέον έχει μπολιαστεί με απαισιοδοξία και δυσπιστία για οτιδήποτε καλείται «κρατικό».

Άλλοι πάλι τη βλέπουν με σκεπτικισμό. Τη θεωρούν μια απόπειρα να κατακερματιστεί και να εξατομικευτεί η λαϊκή συμμετοχή, να εξαντλείται σε ατομικά σχόλια εξ αποστάσεως.

Προσωπικά, θεωρώ πως είναι ένα βήμα προς την άμεση και διαρκή δημοκρατία. Η έννοια του feedback εισέρχεται ως συστατικό στη λειτουργία του κράτους. Οι εξουσιάζοντες νιώθουν επιτέλους την ανάγκη να ρωτήσουν, πριν νομοθετήσουν. Η χρησιμότητά της όμως θα κριθεί από τον βαθμό ενσωμάτωσης των σχολίων.

Η αξιοποίηση της τεχνολογίας καθιστά σήμερα εφικτή τη μαζική συμμετοχή στη διαμόρφωση πολιτικών. Άρα δικαιολογίες δεν υπάρχουν για όσους δεν έχουν την πολιτική βούληση για τέτοιου είδους τομές.

Όσο κι αν καλλιεργείται η εντύπωση ότι οι πολίτες είναι απαθείς, η αλήθεια είναι πως σήμερα διαθέτουμε μια πολύ καλλιεργημένη και μορφωμένη γενιά. Που μπορεί να συνεισφέρει στη βελτίωση νομοσχεδίων.

Επειδή συγχρόνως είναι και σκληρά εργαζόμενη. Άρα γνωρίζει τους νόμους της αγοράς και μπορεί να επισημάνει παγίδες.

Π.χ. σ’ αυτήν τη δημόσια διαβούλευση συμμετείχαν οδηγοί κρατικών αυτοκινήτων. Που ζουν τόσα χρόνια από μέσα το «σύστημα», αλλά ποτέ δεν είχε ζητηθεί η άποψή τους για τον εξορθολογισμό του.

Το internet όμως είναι ένας υπέροχος τρόπος για να σπάσουν οι μεσάζοντες. Είναι ένας ουσιαστικός τρόπος για να επιτευχθεί δημόσια διαβούλευση, χωρίς στεγανά και χωρίς κλειστές πόρτες.

Είναι ένας άμεσος, εύκολος και γρήγορος τρόπος για να δοθεί κίνητρο συμμετοχής στους πολίτες, οι οποίοι μπορούν ακόμα και από το σπίτι τους να συμμετέχουν στη συνδιαμόρφωση πολιτικών και στην εξειδίκευση δράσεων.

Άραγε οι χρυσοπληρωμένοι σύμβουλοι, που το κράτος χρησιμοποιούσε τόσα χρόνια, έκαναν καλύτερες επισημάνσεις στα νομοσχέδια που διαμορφώνονταν και ψηφίζονταν εν κρυπτώ;

Επί δεκαετίες έχουμε μάθει να πιστεύουμε σε πυραμίδες: η πολυπληθής βάση στηρίζει τους εκπροσώπους της που στηρίζουν τον επικεφαλής. Ήρθε η ώρα ν’ αποκτήσουμε άλλη κουλτούρα:

Την κουλτούρα της οριζόντιας συμμετοχής. Την κουλτούρα της ισότιμης δημόσιας διαβούλευσης. Την κουλτούρα της διαφάνειας, που οδηγεί στην επιβράβευση της αξιοκρατίας.

Πληρώναμε τόσα χρόνια επιτροπές «συμβούλων» με αποτέλεσμα πλήρως δυσανάλογο με την παχυλή αμοιβή που δινόταν.

Κι εδώ και 56 χρόνια επιχειρείται να μπει μαχαίρι στη σπατάλη των κρατικών οχημάτων. Αλλά πάντα, μετά τον αρχικό ενθουσιασμό, άρχιζαν ν’ ανοίγουν μικρά παραθυράκια που κατέληγαν σε γενικευμένες εξαιρέσεις.

Γιατί πάντα η οριζόντια συναπόφαση συγκρούεται με την κατακόρυφη ιεραρχική δομή άσκησης εξουσίας. Και νικητής είναι πάντα η δεύτερη...

Άρα προαπαιτούμενο τώρα είναι να αξιοποιήσουμε τα λεγόμενα social media. Σε βάθος χρόνου όμως, όχι για στιγμιαίο εντυπωσιασμό. Και χωρίς να τα δούμε σαν υποκατάστατο της συλλογικής λαϊκής συμμετοχής.

Σήμερα που ο κόσμος έχει απαξιώσει πλήρως τις δομές και λειτουργίες του κράτους είναι η ώρα να δομήσουμε μια νέου τύπου δημοκρατία. Μια δημοκρατία πιο άμεση, η οποία δεν θα εξαντλείται στην περιοδική ψήφο, αλλά θα έχει για οξυγόνο της τη διαρκή συμμετοχή!