Σλαβομακεδονία

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η Ελλάδα απέκτησε έναν νέο εθνικό στόχο: «η Μακεδονία είναι ελληνική»! Δεν το αμφισβήτησε ποτέ κανείς αυτό, αλλά εμείς έπρεπε να το πούμε. Διά παν ενδεχόμενο! Γιατί;

Γιατί ξαφνικά ένα κράτος στα βόρεια σύνορά μας ήθελε να έχει στο όνομά του τον όρο «Μακεδονία». Κι αυτό δε θα το επέτρεπε ποτέ η Ελλάς που έχει τόσο πατριώτες πολιτικούς! Γιατί εδώ μας αρέσει η βολή, αλλά μας αρέσει κι η υπερβολή!

Τώρα που είμαστε πιο ψύχραιμοι, ας δούμε πώς ξεκίνησε το θέμα. Πώς ήταν οι δυο χώρες το 1990. Τότε που άρχισαν όλα:

Η Ελλάδα έβγαινε από κυβερνήσεις συνεργασίας. Και όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες όπου οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι άθροισμα ποσοστών και τίποτ’ άλλο, χρειαζόμασταν λαϊκισμό. Όποιος πλειοδοτούσε σε λαϊκισμό ήταν μέγας πατριώτης! Έκλειναν τα σχολεία και μας έβαζαν να φοράμε ελληνικές σημαίες για να διαδηλώσουμε στην Ομόνοια. Νιώθαμε απειλή, όταν ο Γκλιγκόροφ θεωρούσε εαυτόν διάδοχο του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Η FYROM προφανώς ήταν σε ακόμα χειρότερη μοίρα. Έβγαινε από έναν εμφύλιο πόλεμο! Και άρα χρειαζόταν έναν εθνικό στόχο για να συσπειρώσει τον λαό της. Για να αποκτήσει εθνική ταυτότητα και να μη γίνει χίλια κομμάτια, προς όφελος των γειτονικών χωρών. Είχε χάσει τον πατέρα-προστάτη Τίτο. Και χρειαζόταν ρίζες.

Είναι φυσικά προφανές πως λύση δεν υπάρχει, όταν ο ένας λέει πως δε δέχεται όνομα με τον όρο Μακεδονία και ο άλλος λέει πως δε δέχεται όνομα χωρίς τον όρο Μακεδονία.

Περάσαμε έτσι μια 15ετία με διαβήματα και κόντρα διαβήματα. Εμπάργκο και απειλές. Βέτο και ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα με τη γειτονική χώρα. Η λέξη «Μακεδονία» έγινε μια λέξη-ταμπού. Νιώθαμε φόβο και απειλή, επειδή μας «έκλεβαν» την εθνική μας κληρονομιά...

Δε θα κάνουμε προφανώς αποτίμηση της στάσης των εν Ελλάδι πρωταγωνιστών. Όλοι και όλες θυμόμαστε. Ποιος κάγχαζε ότι το όνομα αυτό θα το ξεχάσουμε σε 10 χρόνια. Ποιος το έπαιζε ανοιξιάτικος πολιτικός και ήταν της βαρυχειμωνιάς. Και τι ρόλο έπαιξε το συναίσθημα σε μια υπόθεση που χρειαζόταν καθαρό μυαλό, τόλμη και ψυχρή λογική.

Τώρα όμως που βλέπουμε ότι το θέμα βαίνει προς οριστική λύση αξίζει να δούμε ποιο όνομα βολεύει ίσως περισσότερο τη χώρα μας.

Οι κάτοικοι της ΠΓΔΜ μεγάλωσαν ως Μακεδόνες στην ενωμένη Γιουγκοσλαβία. Το όνομα τους το έδωσε πριν πολλά χρόνια ο Τίτο. Ένας έξυπνος άνθρωπος δηλαδή που ήξερε ότι έπρεπε να δίνει όπιο στους λαούς για να τους έχει αδιαμαρτύρητα υπό την ηγεμονία του.

Ακόμα και στα ελληνικά βιβλία, η επαρχία της Γιουγκοσλαβίας που σήμερα αποτελεί τη FYROM ονομαζόταν Μακεδονία. Ποτέ κανείς στην Ελλάδα δεν αμφισβήτησε ότι ένα μικρό τμήμα της γεωγραφικής ενότητας που λέγεται Μακεδονία ανήκει στις μέρες μας σε άλλο κράτος.

Φόβος για ιστορική καπηλεία θα υπήρχε, μόνο αν ο Μανώλης Ανδρόνικος δεν είχε βρει τα ανάκτορα της Βεργίνας. Όμως η Βεργίνα βρίσκεται σε ελληνικό έδαφος. Αυτό από μόνο του μας δίνει τη νομιμοποίηση να θεωρούμε ως «δική μας» πολιτιστική κληρονομιά τον πολιτισμό των αρχαίων Μακεδόνων.

(Αυτά για όσους μετράει κάτι τέτοιο. Γιατί για τη συντριπτική πλειοψηφία σήμερα οι αρχαίοι πολιτισμοί είναι παγκόσμια κληρονομιά. Γι’ αυτό π.χ. οι Γερμανοί έχουν μέτρον άριστο κι εμείς περηφανευόμαστε απλώς να κόβουμε εισιτήρια για τα μουσεία μας. Αλλά αυτό είναι μεγάλη κουβέντα που θέλει τον δικό της χώρο.)

Επιστρέφουμε στην ΠΓΔΜ. Εδώ και σχεδόν 15 χρόνια το επίσημο όνομα αυτής της χώρας (μας αρέσει να λέμε ότι) είναι Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Άρα παραδεχόμαστε κι εμείς ότι ήταν Γιουγκο-σλαβική επαρχία που λεγόταν Μακεδονία. Οπότε το επίσημο όνομα που πρέπει να αποκτήσει θα έχει μια συνέχεια με το παρελθόν της.

Το όνομα «Σλαβομακεδονία» είναι, φρονώ, το πλέον ταιριαστό. Αποδίδει με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια τη ρίζα των γειτόνων μας. Είναι εθνολογική περιγραφή και όχι ένας γεωγραφικός προσδιορισμός. Η Μακεδονία επίσης δεν είναι νέα και παλιά.

Το Σλαβομακεδονία έχει και επιθετικό προσδιορισμό για τους κατοίκους της χώρας: Σλαβομακεδόνες! Τι πιο ακριβές και σαφές για να περιγράψεις αυτόν τον λαό; Δεν είναι ούτε Βόρειοι Μακεδόνες, ούτε Νότιοι Γιουγκοσλάβοι, ούτε Ανατολικοαλβανοί. Και φυσικά δεν είναι Σκοπιανοί, όπως όλοι οι Έλληνες δεν είναι Αθηναίοι! (Το «Σκοπιανοί» μου κάνει εντύπωση που το εφηύραν στη Θεσσαλονίκη...)

Βέβαια, είναι γνωστό ότι το όνομα Σλαβομακεδονία μας προσφέρθηκε τον Δεκέμβριο του 1991 αλλά τότε το απορρίψαμε. Καλά να πάθουμε! Γιατί μη δεχόμενοι τότε τη σύνθετη ονομασία επικράτησε μια λιγότερο σύνθετη: το σκέτη Μακεδονία...

Όποιος θέλει τα πολλά χάνει και τα λίγα; Όχι! Όποιος δεν ξέρει τι θέλει, δεν κερδίζει ποτέ τίποτα. Χάνει τα χρόνια του σε αντεγκλίσεις, αντί να συνεργάζεται. Και βλέπει πάντα γύρω του αδιέξοδα.

Και τώρα τι θα γίνουμε δίχως βαρβάρους; Οι άνθρωποι αυτοί ήταν μια κάποια λύσις...