Κυριακή 28 Οκτωβρίου 2007

Τα μεγάλα «ΟΧΙ»


28η Οκτωβρίου 2007: τιμούμε το «ΟΧΙ» του ’40. Υπάρχουν άραγε σήμερα λόγοι για να πούμε τα δικά μας «όχι»;

Κάθε μέρα έχει τα δικά της Ναι και Όχι. Συνήθως το Όχι θεωρείται αγένεια. Κι όμως συχνά η άρνηση είναι η μόνη θετική διέξοδος από τη φθορά.

Σε τι χρειάζεται σήμερα να πούμε «όχι»;

Πρώτα σ’ εκείνους που τα θεωρούν όλα αντιπαροχή. Που ζητάνε πάντοτε ανταλλάγματα για να σου δώσουν κάτι (ακόμα κι αν αυτό σου αξίζει).

Σ’ εκείνους που έχουν για όλα ως μονάδα μέτρησης το χρήμα. Που δε σε κοιτούν στα μάτια για να σε κρίνουν, αλλά μετράνε πόσα υλικά έχεις μαζέψει.

«Όχι» σε όσους επιχειρούν να μετατρέψουν την απόγνωση των ανθρώπων σε συμπάθεια προς τους ίδιους, περιγράφοντας λυπητερά τα κοινωνικά αδιέξοδα.

«Όχι» στις θεωρίες του «μέσου όρου». Που αντιμετωπίζουν τους ανθρώπους σαν μονάδες, σαν ποσοστά. Και δεν κοιτούν πόσοι έχουν φτάσει στα άκρα.

Στο αφεντικό που σε υποχρεώνει να δουλεύεις υπερωρίες θεωρώντας το αυτονόητο. Και δε λέει καν ευχαριστώ (με λόγια ή με πράξεις).

Σαν πολλά «Όχι» μαζεύτηκαν, θα μου πείτε. Με τόσες αρνήσεις στο τέλος θα ζούμε μόνοι μας ψάχνοντας το ιδεατό. Σίγουρα χρειάζονται και ορισμένα «Ναι».

Δεν ξέρω ποιο είναι το όριο εκείνο που χωρίζει την αξιοπρέπεια από την ανέξοδη αντιδραστικότητα ενός «όχι». Ξέρω ότι υπάρχουν εύκολα «Ναι» που δεν τα πιστεύουμε, αλλά τα λέμε και δύσκολα «Όχι» που δεν τα λέμε γιατί κοστίζουν.

Μπροστά σε κάθε δίλημμα όμως που απαιτεί να αποδείξουμε τις αρχές μας,

«φανερώνεται αμέσως όποιος το ‘χει
έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα
πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησή του.

Ο αρνηθείς δεν μετανιώνει. Αν ρωτιούνταν πάλι,
όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει
εκείνο τ’ όχι – το σωστό – εις όλην την ζωή του.»

1 σχόλιο:

ΗΡΑΚΛΗΣ ΔΡΟΥΛΙΑΣ είπε...

Χαίρομαι που διαβάζεις Καβάφη. Ο Καβάφης, ο Σεφέρης και ο Λόρκα είναι οι αγαπημένοι μου ποιητές και τον τελευταίο καιρό ανατρέχω συχνά στα ποιήματά τους όταν βρίσκω χρόνο.