Συνέπειες αυθαίρετης δόμησης

Στη συζήτηση για τις αιτίες της αυθαίρετης δόμησης είδαμε ποιες είναι οι κυριότερες ρίζες του προβλήματος. Η σημασία όμως του προβλήματος φαίνεται από τις συνέπειες που έχει για όλους μας.

Η σημερινή γιγάντωση της αυθαίρετης δόμησης έχει ήδη επιφέρει δυσμενείς κοινωνικές, οικονομικές και πολεοδομικές επιπτώσεις. Τέσσερις νομίζω πως είναι οι κυριότερες:

1) Κατ’ αρχάς, ισοπεδώνεται ο νομοταγής πολίτης με τον αυθαιρετούντα. Πολλές φορές μάλιστα η κοινωνία αντιμετωπίζει σαν «κορόιδο» αυτόν που δεν αυθαιρετεί! Αυτό, σε συνδυασμό με τη νομιμοποίηση της χθεσινής αυθαιρεσίας (των ολίγων) είναι τα θεμέλια για την αυριανή αυθαιρεσία (των πολλών).

2) Τα αυθαίρετα κτίσματα δεν έχουν ούτε επαρκή στατική ευστάθεια έναντι σεισμικών δράσεων, ούτε επαρκή προστασία έναντι ενεργειακών απωλειών. Γιατί οι κατασκευές γίνονται βιαστικά και χωρίς τις αντίστοιχες μελέτες, ώστε να προλάβουν οι αυθαιρετούντες τον πιθανό έλεγχο.

3) Οι Έλληνες μηχανικοί ασκούν το επάγγελμά τους μέσα σε καθεστώς πλήρους ανομίας, αδιαφάνειας και αθέμιτου ανταγωνισμού. Ο μηχανικός που λέει το εύκολο «ναι» στην αυθαιρεσία προτιμάται συνήθως έναντι εκείνου που αντιστέκεται.

4) Δυσχεραίνεται ο πολεοδομικός σχεδιασμός των πόλεων και μετατρέπονται υπαίθριες ζώνες σε άναρχο ημιαστικό χώρο, με ανεπανόρθωτη καταστροφή του περιβάλλοντος.

Ας δούμε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα για το τελευταίο:

Το κλείσιμο των ημιυπαίθριων χώρων, ένα μικρό μόνο κεφάλαιο στο βιβλίο «Αυθαίρετη Δόμηση», αυξάνει κατά 20% περίπου τη δόμηση ολόκληρων περιοχών.

Αν το δει κανείς αυτό σε επίπεδο σπιτιού, δημιουργείται «απλώς» ένα επιπλέον δωμάτιο. «Κανένα πρόβλημα», θα πει κάποιος...

Αν όμως το δούμε μακροσκοπικά, το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα μεγάλο!

Π.χ. σε ένα οικόπεδο όπου μπορούσε κάποιος να χτίσει 500 τ.μ. βάσει συντελεστή δόμησης, θα έφτιαχνε νομίμως 5 διαμερίσματα των 100 τ.μ.

Χωρίς έλεγχο όμως, κατασκευάζει συνολικά 600 τ.μ. (500 τ.μ. εντός συντελεστή δόμησης + 100 τ.μ. παράνομα κλεισμένους ημιυπαίθριους χώρους, μοιρασμένους σε κάθε όροφο) τα οποία δημιουργούν τελικά 6 διαμερίσματα των 100 τ.μ.!

Δηλαδή προσελκύει σε μια γειτονιά 1 παραπάνω νοικοκυριό, με 2-3 περισσότερα αυτοκίνητα και 3-4 περισσότερους κατοίκους. Οι ανάγκες αυτές δεν έχουν μελετηθεί στον σχεδιασμό των πόλεών μας (απαιτούμενοι ελεύθεροι χώροι, σχολεία κλπ.).

Έτσι, το οδικό δίκτυο που εξυπηρετεί περιοχές με έντονη αυθαίρετη δόμηση φτάνει γρήγορα σε επίπεδα κορεσμού. Με αποτέλεσμα να υπάρχει πίεση για χωρίς πλάνο επέκτασή του, που τελικά οδηγεί σε νέο όργιο αυθαίρετης δόμησης.

Αυτός ο φαύλος κύκλος υποθηκεύει το μέλλον μας. Το πρόβλημα εντείνεται, όταν σε περιόδους κρίσεων δεν υπάρχει πολιτική βούληση και χωροταξικός σχεδιασμός.

Καταλαβαίνουμε τώρα γιατί δεν υπάρχουν επαρκείς ελεύθεροι χώροι για όλους; Καταλαβαίνουμε γιατί παρατηρείται κυκλοφοριακή συμφόρηση; Γιατί οι αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης επιβαρύνουν συνολικά το κοινωνικό σύνολο.

Γι’ αυτό πιστεύω πως ήρθε η ώρα να πάψουμε να θεωρούμε «κοινωνικό αίτημα» την αντιμετώπιση της έως τώρα αυθαίρετης δόμησης και να παραδεχτούμε ότι το μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα είναι η αυθαίρετη δόμηση αυτή καθεαυτή.

Προέχει λοιπόν να σταματήσουμε άμεσα το φαινόμενο και μετά θα δούμε πώς αντιμετωπίζουμε την υφιστάμενη κατάσταση.

Γιατί αν συνεχίσουμε να κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί, σύντομα οι επιπτώσεις στην ποιότητα της ζωής μας θα αυξάνονται εκθετικά και κατά τρόπο μη αναστρέψιμο.

Εσείς ποιες πιστεύετε ότι είναι οι κυριότερες συνέπειες της αυθαίρετης δόμησης;

[Η φωτογραφία είναι από εδώ.]